W tej trzeciej części wywiadu profesor Araceli Turmo omawia drugi aspekt swojej pracy. Wskazuje, że powaga rzeczy osądzonej pozostaje środkiem regulacji sporów sądowych. Świadczy o tym jej negatywna funkcja i wszechstronność.
Streszczenia prac dyplomowych (opublikowanych przez Bruylant w 2017 roku)
Powaga rzeczy osądzonej w prawie UE
Powaga rzeczy osądzonej jest istotnym elementem każdego prawa procesowego. Została ona uznana za zasadę prawa Unii Europejskiej przez Trybunał Sprawiedliwości, który stosuje ją mimo braku źródła pisanego od początku istnienia UE. Jego podstawy można określić w podstawowych zasadach, takich jak pewność prawa czy skuteczna ochrona sądowa. Powaga rzeczy osądzonej przejawia się przede wszystkim w formie zarzutu niedopuszczalności, który umożliwia odrzucenie każdej skargi zmierzającej do podważenia tego, co zostało ostatecznie rozstrzygnięte przez sądy Unii. Na wyjątek ten można powołać się jedynie w przypadku, gdy kwestia sporna w pierwszej decyzji jest identyczna z kwestią będącą przedmiotem nowego wniosku. Powaga rzeczy osądzonej stosowana jest również w innych okolicznościach, w celu rozgraniczenia przedmiotu sporu w przypadku częściowej tożsamości kwestii spornych oraz w celu uregulowania korzystania z nadzwyczajnych środków odwoławczych. Funkcje sądów Unii Europejskiej również wymagają powiązania powagi rzeczy osądzonej z normatywnym zakresem aktów sądowych. Jest to niezbędne uzupełnienie zakresu erga omnes uznanego w wyrokach stwierdzających nieważność oraz, w mniejszym stopniu, w stwierdzeniach niemożności stosowania wynikających z incydentalnego kwestionowania aktów Unii. Należy go jednak odróżnić od zakresu normatywnego uznanego dla orzeczeń jako precedensów tworzących lub zmieniających normy o powszechnym zastosowaniu.
Powaga rzeczy osądzonej w prawie UE
Powaga rzeczy osądzonej jest kluczowym elementem każdego prawa procesowego. Została ona uznana za zasadę prawa Unii Europejskiej przez Trybunał Sprawiedliwości, który stosuje ją od początków istnienia Wspólnot Europejskich, mimo braku jakiegokolwiek źródła pisanego. Jego podstawy można znaleźć w podstawowych zasadach, takich jak pewność prawa lub skuteczna ochrona sądowa. Powaga rzeczy osądzonej pojawia się po pierwsze jako zarzut niedopuszczalności, który pozwala sądom odrzucić każdą skargę zmierzającą do ponownego zbadania wcześniejszych orzeczeń sądów Unii Europejskiej. Zarzut ten może być podniesiony tylko wtedy, gdy przedmiot sporu i strony sporu są identyczne jak w sprawie, która została wcześniej rozstrzygnięta. Powaga rzeczy osądzonej jest również stosowana w innych okolicznościach, w celu wyznaczenia granic nowej sprawy, która jest tylko częściowo tożsama z poprzednim sporem, lub w celu kontroli dostępu do nadzwyczajnych środków odwoławczych. Funkcje sądów Unii Europejskiej wymagają również, aby powaga rzeczy osądzonej była powiązana z mocą normatywną aktów sądowych. Powaga rzeczy osądzonej stanowi użyteczne uzupełnienie uprawnienia erga omnes przyznanego wyrokom uchylającym oraz, w mniejszym stopniu, orzeczeniom stwierdzającym brak mocy obowiązującej aktu prawnego. Należy ją jednak zdecydowanie oddzielić od mocy normatywnej związanej z orzeczeniami sądowymi w zakresie, w jakim stanowią one precedensy, które tworzą lub zmieniają przepisy o zasięgu ogólnym.
Inne publikacje na temat powagi rzeczy osądzonej w prawie UE:
"Immutability of judicial acts and European Union law: further exploration of national mechanisms of review and revision by the Court of Justice", Przegląd Spraw Europejskich 2019, nr 3, s. 639-652
"La efectividad del derecho de la Unión Europea como motivo de protección de la cosa juzgada nacional. Nota sobre la sentencia de 24 de octubre de 2018, XC y otros", Revista de Derecho Comunitario Europeo 2019, nr 63, s. 599-626
"Procedural Law as an Exercise in Reconciling Public Interest and Individual Rights: The Example of Res Judicata", contribution to the Colloquium Art of Balancing: The Role of Law in Reconciling Competing Interests, które odbyło się w University College London w dniach 30-31 marca 2017 r. Publikacja : UCL Postgraduate Conference Series, UCL Journal of Law and Jurisprudence, Special Issue, 2018, 1 (1) Article 3
"La restriction de l'autorité de la chose jugée nationale par la Cour de justice", podczas warsztatów doktoranckich zorganizowanych przez Université Panthéon-Assas i CEDECE w dniu 24 maja 2013 r. Publikacja : C. Blumann / F. Picod (ss dir.), Yearbook of European Union Law 2012, n° 10, Paris, Éditions Panthéon-Assas, 2014, s. 243-258
Aby pójść dalej:
- Araceli Turmo: CV "L'autorité de la chose jugée en droit européen" autorstwa Araceli Turmo, cz. 1, autorstwa Nicolas Bremand" La reconnaissance prétorienne de l'autorité de la chose jugée" autorstwa Araceli Turmo, cz. 2, Nicolas Bremand" Środek regulacji sporów sądowych", Araceli Turmo - cz. 3, Nicolas Bremand" Powaga rzeczy osądzonej i normatywny zakres aktów sądowych w UE", Araceli Turmo - cz. 4, Nicolas Bremand" Europejskie prawo karne procesowe", Araceli Turmo - cz. 5, Nicolas Bremand" Europejskie prawo karne procesowe i zasada państwa prawa", Araceli Turmo - cz. 6, Nicolas Bremand
